„Nie pozwolę zapomnieć” Stefana Orczykowskiego

Stefan Orczykowski

Chwałowice wzbogaciły się o kolejną publikację związaną z miejscowością, a mianowicie o książkę Stefana Orczykowskiego pt. „Nie pozwolę zapomnieć. Umarli bohaterowie są wśród nas dopóty, dopóki o nich pamiętamy”. Urodzony w Chwałowicach autor przedstawił w niej losy osób pochodzących z naszej wioski, których życie doświadczyło skutkami II wojny światowej. Na okładce znajduje się wizerunek głównego bohatera publikacji – Józefa Orczykowskiego ps. „Las”, stryja Stefana oraz syna Pawła Orczykowskiego – pierwszego powojennego sołtysa wsi. Na kartach książki opisana została młodość urodzonego w 1919 roku „Józia”, praca w Nadleśnictwie Małomierzyce, a następnie w administracji lasów państwowych w Lipsku. Głównym motywem pozostaje jednak jego postawa wobec hitlerowskiego okupanta. Począwszy od gromadzenia broni ukrytej przez żołnierzy walczących w kamapanii wrześniowej i grzebania zwłok poległych w bitwie o Iłżę, po działalność konspiracyjną w ramach struktur Armii Krajowej. Całkowicie oddany walce o wyzwolenie ojczyzny Józef z narażeniem własnego życia wykonywał zadania wywiadowcze, przewoził broń, amunicję i żywność. Na początku 1943 roku został zdekonspirowany wraz z innymi pracownikami leśnymi z Lipska, przewieziony do obozu koncentracyjnego w Auschwitz i stracony w komorze gazowej. W książce Stefana Orczykowskiego znalazło się również miejsce dla opisania wojennych losów mieszkańca Chwałowic Piotra Marka i innych członków rodziny Orczykowskich, wzmianki o zamordowanym przez hitlerowców dyrektorze Szkoły Rolniczej w Chwałowicach Stanisławie Daniluku, o generale Antonim Hedzie ps. „Szary” z Małomierzyc, a także o innych osobach, głównie z Iłży. Atutem publikacji jest również to, że zawiera wiele zdjęć, w tym współczesnych, ale przede wszystkim archiwalnych. Autor swoją książkę zadedykował leśnikom polskim i mieszkańcom wsi Chwałowice, którzy nie wrócili do domów z wojny.

Stefan Orczykowski, „Nie pozwolę zapomnieć. Umarli bohaterowie są wśród nas dopóty, dopóki o nich pamiętamy”, Starachowice-Lipsko 2023, ISBN: 978-83-66538-53-5, stron: 56. Spis treści: 1. Wstęp, 2. Przedmowa, 3. Józio Orczykowski, 4. Upamiętnienie leśników polskich, 5. Rodzina i znajomi, 6. Wujek Piotrek, 7. Inż. Stanisław Daniuk, 8. Antoni Heda – wspomnienia „Szarego”, 9. Zakończenie.